Νέα έρευνα δείχνει ότι οι πάγοι της Αλάσκας λιώνουν με “απίστευτα ανησυχητικό” ρυθμό

Μια από τις μεγαλύτερες περιοχές της Βόρειας Αμερικής με διασυνδεδεμένους παγετώνες λιώνει δύο φορές πιο γρήγορα από ό,τι πριν από το 2010, δήλωσε την Τρίτη μια ομάδα επιστημόνων, σε μια “απίστευτα ανησυχητική” ένδειξη ότι οι πάγοι της ξηράς σε πολλά μέρη θα μπορούσαν να εξαφανιστούν ακόμη πιο σύντομα από ό,τι πιστεύαμε προηγουμένως.

Το πεδίο πάγου Juneau, το οποίο εκτείνεται στα Coast Mountains της Αλάσκας και της Βρετανικής Κολομβίας, έχασε 1,4 κυβικά μίλια πάγου ετησίως μεταξύ 2010 και 2020, εκτίμησαν οι ερευνητές. Αυτή είναι μια απότομη επιτάχυνση σε σχέση με τις προηγούμενες δεκαετίες, και ακόμη πιο έντονη σε σύγκριση με τα μέσα του 20ου αιώνα ή νωρίτερα, είπαν οι επιστήμονες. Συνολικά, το πεδίο πάγου έχει χάσει το ένα τέταρτο του όγκου του από τα τέλη του 18ου αιώνα, που ήταν μέρος μιας περιόδου επέκτασης των παγετώνων, γνωστής ως Μικρή Εποχή των Παγετώνων.

Καθώς οι κοινωνίες προσθέτουν όλο και περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, που θερμαίνει τον πλανήτη, οι παγετώνες σε πολλές περιοχές θα μπορούσαν να περάσουν σημεία καμπής, πέρα από τα οποία το λιώσιμό τους θα επιταχυνόταν ραγδαία, δήλωσε η Μπέθαν Ντέιβις, παγετωνολόγος στο Πανεπιστήμιο του Νιούκαστλ στην Αγγλία, επικεφαλής της νέας έρευνας.

“Αν μειώσουμε τον άνθρακα, τότε έχουμε περισσότερες ελπίδες να διατηρήσουμε αυτές τις υπέροχες μάζες πάγου”, δήλωσε η Δρ Ντέιβις. “Όσο περισσότερο άνθρακα εισάγουμε, τόσο περισσότερο κινδυνεύουμε με μη αναστρέψιμη, πλήρη αφαίρεσή τους”.

Τα ευρήματα των επιστημόνων δημοσιεύθηκαν την Τρίτη στο περιοδικό Nature Communications.

Η τύχη των πάγων της Αλάσκας έχει τεράστια σημασία για τον κόσμο. Σε καμία άλλη περιοχή του πλανήτη δεν προβλέπεται ότι το λιώσιμο των παγετώνων θα συμβάλει περισσότερο στην παγκόσμια άνοδο της στάθμης της θάλασσας αυτόν τον αιώνα.

Το πεδίο πάγου Juneau Ice Field καλύπτει 1.500 τετραγωνικά μίλια άγριου τοπίου βόρεια του Juneau, της πρωτεύουσας της πολιτείας. Η περιοχή έχει γίνει θερμότερη και βροχερότερη τον τελευταίο μισό αιώνα, πράγμα που σημαίνει μεγαλύτερη περίοδο τήξης για τους παγετώνες και λιγότερο χιόνι για την αναπλήρωσή τους.

Το πεδίο πάγου περιλαμβάνει 1.050 παγετώνες. Ή τουλάχιστον έτσι ήταν το 2019.

Για να ανακατασκευάσουν πώς εξελίχθηκαν οι πάγοι κατά τους προηγούμενους δυόμισι αιώνες, η Δρ Davies και οι συνεργάτες της συνδύασαν μετρήσεις δεκαετιών στους παγετώνες με πληροφορίες από δορυφορικές εικόνες, αεροφωτογραφίες, χάρτες και έρευνες. Εξετάστηκαν μελέτες των δακτυλίων των δέντρων και της τύρφης για να κατανοήσουν το περιβάλλον του παρελθόντος. Επίσης, βγήκαν οι ίδιοι στον πάγο για να ελέγξουν εκ νέου αυτά που έβλεπαν από τους δορυφόρους.

Οι αλλαγές που αποκάλυψαν είναι σαρωτικές.

Κάθε ένας από τους παγετώνες του πεδίου πάγου υποχώρησε μεταξύ 1770 και 2019, διαπίστωσαν οι επιστήμονες. Περισσότεροι από 100 παγετώνες εξαφανίστηκαν εντελώς. Σχεδόν 50 νέες λίμνες σχηματίστηκαν καθώς οι παγετώνες έλιωσαν και το νερό συγκεντρώθηκε.

Οι επιστήμονες διαπίστωσαν επίσης ότι ο ρυθμός με τον οποίο το πεδίο πάγου έχανε όγκο επιβραδύνθηκε κάπως στα μέσα του 20ού αιώνα. Ο ρυθμός αυτός αυξήθηκε μετά το 1979 και στη συνέχεια επιταχύνθηκε περαιτέρω μετά το 2005.

Αυτή η επιτάχυνση, είπαν οι επιστήμονες, μπορεί να έχει να κάνει με τον τρόπο με τον οποίο η λευκότητα του πάγου – το albedo του, όπως το αποκαλούν οι παγετωνολόγοι – επηρεάζει το λιώσιμο και το αντίστροφο. Καθώς μειώνεται η χιονόπτωση, εκτίθενται περισσότεροι βράχοι και ογκόλιθοι στον πάγο. Αυτές οι σκουρόχρωμες επιφάνειες απορροφούν περισσότερη ηλιακή ακτινοβολία, με αποτέλεσμα ο πάγος γύρω τους να αραιώνει ακόμη πιο γρήγορα. Ο τουρισμός και οι πυρκαγιές εναποθέτουν επίσης αιθάλη και σκόνη στην επιφάνεια του παγετώνα, γεγονός που επιταχύνει περαιτέρω το λιώσιμο.

Το πεδίο πάγου περιλαμβάνει 1.050 παγετώνες. Ή τουλάχιστον έτσι ήταν το 2019.

Για να ανακατασκευάσουν πώς εξελίχθηκαν οι πάγοι κατά τους προηγούμενους δυόμισι αιώνες, η Δρ Davies και οι συνεργάτες της συνδύασαν μετρήσεις δεκαετιών στους παγετώνες με πληροφορίες από δορυφορικές εικόνες, αεροφωτογραφίες, χάρτες και έρευνες. Εξετάστηκαν μελέτες των δακτυλίων των δέντρων και της τύρφης για να κατανοήσουν το περιβάλλον του παρελθόντος. Επίσης, βγήκαν οι ίδιοι στον πάγο για να ελέγξουν εκ νέου αυτά που έβλεπαν από τους δορυφόρους.

Οι αλλαγές που αποκάλυψαν είναι σαρωτικές.

Κάθε ένας από τους παγετώνες του πεδίου πάγου υποχώρησε μεταξύ 1770 και 2019, διαπίστωσαν οι επιστήμονες. Περισσότεροι από 100 παγετώνες εξαφανίστηκαν εντελώς. Σχεδόν 50 νέες λίμνες σχηματίστηκαν καθώς οι παγετώνες έλιωσαν και το νερό συγκεντρώθηκε.

Οι επιστήμονες διαπίστωσαν επίσης ότι ο ρυθμός με τον οποίο το πεδίο πάγου έχανε όγκο επιβραδύνθηκε κάπως στα μέσα του 20ού αιώνα. Ο ρυθμός αυτός αυξήθηκε μετά το 1979 και στη συνέχεια επιταχύνθηκε περαιτέρω μετά το 2005.

Αυτή η επιτάχυνση, είπαν οι επιστήμονες, μπορεί να έχει να κάνει με τον τρόπο με τον οποίο η λευκότητα του πάγου – το albedo του, όπως το αποκαλούν οι παγετωνολόγοι – επηρεάζει το λιώσιμο και το αντίστροφο. Καθώς μειώνεται η χιονόπτωση, εκτίθενται περισσότεροι βράχοι και ογκόλιθοι στον πάγο. Αυτές οι σκουρόχρωμες επιφάνειες απορροφούν περισσότερη ηλιακή ακτινοβολία, με αποτέλεσμα ο πάγος γύρω τους να αραιώνει ακόμη πιο γρήγορα. Ο τουρισμός και οι πυρκαγιές εναποθέτουν επίσης αιθάλη και σκόνη στην επιφάνεια των παγετώνων, γεγονός που επιταχύνει περαιτέρω το λιώσιμο.

Ένας άλλος παράγοντας, δήλωσαν η Δρ Ντέιβις και οι συνεργάτες της, είναι ότι καθώς το πεδίο πάγου λεπταίνει, μεγαλύτερο μέρος της έκτασής του βρίσκεται σε χαμηλότερο υψόμετρο. Αυτό εκθέτει μεγαλύτερο μέρος της ευρείας, επίπεδης επιφάνειάς του στον θερμότερο αέρα, κάνοντάς το να αραιώνει ακόμη πιο γρήγορα.

Οι επιστήμονες γνωρίζουν ότι το λιώσιμο των παγετώνων επηρεάζεται από τέτοιου είδους αυτοενισχυόμενες ανατροφοδοτήσεις, δήλωσε ο Martin Truffer, φυσικός στο Πανεπιστήμιο της Αλάσκα Fairbanks, ο οποίος δεν συμμετείχε στη νέα έρευνα. Σε γενικές γραμμές, όμως, τα μοντέλα της αλλαγής των παγετώνων εξακολουθούν να μην περιλαμβάνουν επαρκώς αυτές τις φυσικές πολυπλοκότητες, δήλωσε ο Δρ Davies. “Αν θέλετε να ξέρετε πώς θα συμπεριφερθεί αυτό το πεδίο πάγου, θέλετε να ξέρετε ότι η φυσική είναι ρεαλιστική”, είπε.

Παρόλα αυτά, πρόσθεσε, η επιστήμη εξελίσσεται γρήγορα. Πέρυσι, οι ερευνητές εξέδωσαν προβλέψεις για το πώς θα εξελιχθεί κάθε παγετώνας στη Γη ανάλογα με το τι θα κάνει ή δεν θα κάνει η ανθρωπότητα για την υπερθέρμανση του πλανήτη.

Το επιστημονικό επίτευγμα ήταν σημαντικό, ακόμη και αν το συμπέρασμα δεν ήταν ενθαρρυντικό. Σύμφωνα με τις προβλέψεις, ακόμη και αν τα έθνη επιτύχουν τον στόχο της Συμφωνίας του Παρισιού για περιορισμό της αύξησης της θερμοκρασίας στον 1,5 βαθμό Κελσίου σε σχέση με τις προβιομηχανικές συνθήκες, περίπου οι μισοί παγετώνες του πλανήτη, 104.000 περίπου, θα μπορούσαν να έχουν εξαφανιστεί μέχρι το 2100.